Nadciśnienie tętnicze dotyka około 25% populacji na całym świecie. Przewiduje się, że do 2025 r. częstość jego występowania wzrośnie o 60%. Zła dieta, nieodpowiedni tryb życia, stres towarzyszący nam każdego dnia sprawiają, że nadciśnienie tętnicze zostało uznane za chorobę cywilizacyjną, na którą z roku na rok cierpi coraz więcej osób.

Nadciśnienie – cichy zabójca

Serce pracujące w naszym organizmie rytmicznie pompuje krew. Proces ten jest tak oczywisty, że rzadko o nim myślimy. Dlatego też wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie) nazywane jest cichym zabójcą. Można mieć niebezpieczne wysokie ciśnienie krwi, nie wiedząc o tym. 

Sprawdź czy jesteś w grupie szczególnie narażonych na nadciśnienie tętnicze?

• Palacze -  palenia papierosów, ma bardzo niekorzystny wpływ na serce i naczynia krwionośne. 

• Nadużywający alkoholu - wykazano, że picie powyżej 30-40 g czystego etanolu dziennie wpływa na podwyższanie ciśnienia krwi. Cztery butelki  5% piwa odpowiadają takiemu stężeniu alkoholu we krwi jakie jest po wypiciu pół litra czystej wódki. Stężenie alkoholu może się nieznacznie różnić w zależności od wagi ciała.

• Diabetycy – częstość nadciśnienia tętniczego u ludzi z cukrzycą jest dwukrotnie większa niż w ogólnej populacji dorosłych. 

• Kobiety po menopauzie -  nadciśnienie tętnicze jest szczególnie groźne dla kobiet w okresie menopauzy ze względu na mniejszą  ilość estrogenów po klimakterium.

• Osoby otyłe  - udowodniono, że spadek masy ciała powoduje obniżenie ciśnienia krwi. 

• Ludzie prowadzący stresujący tryb życia - ciśnienie może również wzrastać w sytuacjach stresowych.

• Ludzie prowadzący siedzący  tryb życia - zwiększenie aktywności fizycznej wpływa korzystnie na nadciśnienie.

Objawy nadciśnienia tętniczego krwi

• tępe bóle głowy,

• zawroty głowy,

• zmęczenie,

• krwawienia z nosa,

• zaburzenia snu,

• nerwowość,

• kołatania serca,

• uczucie ucisku w okolicach serca,

• duszności,

Rytm dobowy ciśnienia 

Ciśnienie tętnicze zmienia się w ciągu doby: w dzień jest wyższe, nocą niższe. Najwyższe wartości osiąga w godzinach porannych (między 6 a 12). Według obserwacji lekarzy, to właśnie w godzinach porannych najczęściej występują zawały serca i udary mózgu. Po przebudzeniu postarajmy się spokojnie, bez pośpiechu i stresu rozpocząć nowy dzień. Nocą ciśnienie powinno się obniżać. Brak fizjologicznego spadku ciśnienia podczas snu zwiększa ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.

O czym mówią liczby podczas pomiaru ciśnienia.

Podczas pomiaru ciśnienia odczytujemy dwie liczby.  Liczba górna to odczyt skurczowy mówiący o ciśnieniu w tętnicach, gdy serce wypycha krew. Liczba na dole to odczyt rozkurczowy mówiący o ciśnieniu obecnym w tętnicach, gdy serce odpoczywa pomiędzy uderzeniami. 

Czy wiesz jak odczytać pomiar ciśnienia?

Wynik 140/90 mm Hg to nie znak zagrożenia nadciśnieniem, a czasem już nadciśnienie 135/85 Mm Hg - to wynik, który powinien być potraktowany, jako ostrzeżenie.

Kontrola wartości ciśnienia

Osoby zdrowe kontrolują wartość ciśnienia średnio raz w roku. Sprawdzamy również jego wartości, gdy pojawiają się np. zawroty głowy, bóle w klatce piersiowej, uczucie zbliżającego się zasłabnięcia. Mając nadciśnienie powinniśmy je mierzyć zgodnie z zaleceniem lekarza (na ogół rano i wieczorem, 3-4 razy w tygodniu). Do jego pomiaru wybieramy to ramię, na którym pomiar wynik pomiaru jest wyższy. Dopuszczalna różnica na poszczególnych ramionach może wynosić 10 mm Hg, większa różnica może świadczyć o zwężeniu tętnicy.

Czy wiesz że ….

Nawet 95% wszystkich przypadków nadciśnienia stanowi nadciśnienie pierwotne (interakcja wewnętrznych zaburzeń ze środowiskiem zewnętrznym). Za kluczowy czynnik rozwoju tej choroby uważa się sód. Sód jest wszechobecny w pożywieniu współczesnego człowieka.

Nadmierne spożywanie sodu, prowadzi do nadciśnienia tętniczego

Jony sodowe (sól) są nie tylko w solniczce, ale w większości produktów spożywczych wytwarzanych na skalę przemysłową i masowo zapełniają półki sklepów. Długi okres przydatności produktów do spożycia jest zwykle związany z zawartością sodu w postaci związków chemicznych. Sód w tych produktach występuje pod postacią litery E.

Jony sodowe w produktach spożywczych

Dieta typowa dla społeczeństw uprzemysłowionych zawiera wielokrotnie więcej sodu, niż wynikałoby to z dziennego zapotrzebowania. Naukowcy dowiedli, że w prymitywnych społecznościach, które nie spożywają sodu nie występuje nadciśnienie tętnicze, a ich wartości nie zwiększają się z wiekiem. Jeżeli społeczności prymitywne przejmują nowoczesny styl życia, w tym duże dobowe spożycie sodu, wartości ciśnienia tętniczego w tych populacjach wzrastają
 i pojawia się nadciśnienie tętnicze. Kolejne badania sugerowały, że związek między zawartością sodu w diecie a nadciśnieniem jest częściej notowany u osób starszych i kobiet. Ustalono również, że zmniejszenie spożycia sodu, a zwiększenie ilości potasu prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego.

Ograniczenie spożycia soli do pół łyżeczki dziennie (ok. 5 g) pozwala w kilka tygodni obniżyć ciśnienie o 10 mmHg

Owoce i rośliny strączkowe dostarczają najwięcej potasu w pojedynczym posiłku.

Przestrzeganie w/w zasad  pozwoli na lepszą regulację ciśnienia.

Wpływ wysokiego ciśnienia krwi na zdrowie

Nadciśnienie przyśpiesza rozwój miażdżycy, zawału serca, przerostu lewej komory serca, tętniaków aorty i tętnic obwodowych, zwiększa ryzyko choroby wieńcowej, udaru krwotocznego, lub niedokrwiennego mózgu. Poza tym prowadzi do niewydolności nerek i uszkadza siatkówkę oka. Do takich powikłań dochodzi po latach nieleczonego nadciśnienia.

Tych produktów unikaj!

• żywność konserwowana, 

• fast food,

• słodycze, 

• pełne mleko i jego pełnotłuste przetwory,

• tłuste mięsa i wędliny, 

• wędzone ryby,

• koncentraty, 

• zupy w proszku, 

• gotowe sosy,

• żółty ser, 

• chipsy, 

• słone paluszki,

• przyprawy typu jarzynka, Vegeta, magii,

• orzeszki ziemne,

Produkty, które należy ograniczyć

• białe pieczywo, 

• makarony z białej mąki, 

• biały ryż, 

• drobnoziarniste kasze,  

• żółtka jaj,

• sól,

• mąka

• cukier

• tłuszcze zwierzęce najlepiej zamień na roślinne

• 

• Produkty obniżające ciśnienie 

• Warzywa i owoce. 

• aronia, 

• cytryna,

•  żurawina,

• jarzębina, 

• buraki,

•  pomidory,

•  papryka, 

• rzodkiewka, 

• cebula, 

• czosnek,

• brokuły,

• sałata, 

• pietruszka,

• szpinak,

• kalafior,

• kapusta pekińska, 

• groszek zielony, 

• seler korzeniowy i naciowy,

• kminek,

• majeranek,

• Przepisy z wykorzystaniem produktów zalecanych przy nadciśnieniu.

  Potrawka z kaszy gryczanej

  Składniki – 1 szklanka kaszy gryczanej, szczypta soli morskiej, 3 łyżki oleju lnianego, pół szklanki pestek słonecznika i dyni, 1 ½ szklanki wody.

  Wykonanie – Kaszę gotujemy w osolonej wodzie, wsypując posiekane pestki. Po ugotowaniu kaszę polać olejem lnianym.

  Słodka polewa

  Składniki – orzechy włoskie, miód

  Wykonanie - Orzechy włoskie rozłupać, włożyć do słoiczka i zalać płynnym miodem. Używać do deserów, polewać np. placuszki jaglane.

  Placuszki jaglane 

   Składniki - szklanka maki jaglanej, owsianej lub orkiszowej, jeden banan, pół kubka jogurtu, opcjonalnie 1 jajko, szczypta soli, ćwierć łyżeczki sody oczyszczonej lub proszku go pieczenia, opcjonalnie pół łyżeczki cukru. 

  Wykonanie – banan rozgnieść, jajko rozmącić, dodać jogurt, mąkę z proszkiem. Wszystko wymieszać. Rozgrzać tłuszcz (masło klarowane lub olej rzepakowy) piec jak racuszki.

  Zdrowa czekolada

  Składniki – 25 g łuskanego słonecznika, 25 g rodzynek, 25 g suszonych śliwek, 25 g orzechów włoskich, 2 figi, 2 łyżki miodu.

  Wykonanie – słonecznik lekko podsmażyć dodać stałe produkty. Wszystko zmiksować lub zmielić. Dodać miód. Włożyć do foremki i wstawić do zamrażalnika na 12 godzin. Pokroić. Przechowywać w zamrażalniku.

   Domowe kuracje

  Nalewka z czosnku 

  Składniki - 100 g czosnku, szklanka spirytusu, łyżeczka naparu z mięty lub kilka kropli miętowych.

  Wykonanie – czosnek ucieramy i zalewamy spirytusem. Odstawiamy na tydzień w zaciemnionym miejscu, po czym przelewamy przez sito, dodajemy mięte. Pijemy 3 razy dziennie po 10 – 15 kropli.

  Dżem z głogu

  Składniki – 1 kg owocu głogu, 1 kg rajskich jabłek, 0,5 kg cukru, 1 litr wody.

  Wykonanie – owoce umyć, wydrążyć pestki. Rozgotować
  i smażyć na wolnym ogniu do uzyskania odpowiedniej gęstości, mieszać dodać cukier. Gorący produkt przełożyć do słoików, zamknąć, postawić do góry dnem.

• głóg,

• banany,

• cytrusy,

• miód