Alimenty to świadczenie pieniężne na rzecz osób, które własnymi siłami nie mogą zapewnić sobie środków do życia. W świetle obowiązujących w Polsce przepisów  starsi rodzice egzystujący w niedostatku mogą mieć do nich prawo. Sprawdź, w jakich sytuacjach możesz oczekiwać od dzieci wsparcia finansowego.

Komu przysługują alimenty?

Pomaganie członkom rodziny w trudnych sytuacjach finansowych jest powinnością nie tylko moralną, ale i prawną. W sytuacji gdy jeden z członków rodziny – z przyczyn od siebie niezależnych – nie jest w stanie zapewnić sobie godziwych warunków życia, obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej. W świetle polskiego prawa świadczenie alimentacyjne dotyczy nie tylko rodziców na rzecz swoich dzieci, ale i na odwrót – dzieci na rzecz swoich rodziców, a nawet wnuków względem dziadków. Określa to Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Art. 128. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Art. 129. § 1. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

§ 2. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Stosownie do wyżej wymienionych artykułów możesz oczekiwać alimentów od swojego małżonka, dopiero potem od swoich dorosłych dzieci. Pogorszenie sytuacji finansowej to jednak nie wszystko. Aby sąd przyznał alimenty dla seniora, muszą być spełnione określone przesłanki.

Alimenty dla seniora

Ustawa określa kilka przesłanek, które muszą być spełnione, aby otrzymać alimenty od dzieci (lub wnuków). Przede wszystkim należy udokumentować swoją ciężką sytuację materialną. Sąd przyjrzy się dokładnie, czy możliwości finansowe wystarczają na zaspokojenie wszystkich lub nawet części uzasadnionych potrzeb. Musi jednoznacznie orzec, że dzięki alimentom uda się te potrzeby zaspokoić.

Kolejną przesłanką są możliwości zarobkowe dzieci. Sąd przyzna alimenty dopiero wtedy, gdy nie będzie miał wątpliwości, że dzieci są w stanie wypłacać nałożone na nie alimenty.

Te dwie kwestie łącznie – niedostatek rodziców i możliwości finansowe dzieci – są podstawą do tego, by móc ubiegać się o alimenty.

Kiedy rodzic nie otrzyma alimentów od dzieci?

Rodzic nie otrzyma alimentów, gdy jest w trudnej sytuacji finansowej z własnej winy, czyli nie podejmuje pracy, mimo że ma taką możliwość, nie ubiega się o świadczenia z systemu ubezpieczeń społecznych, które mu się należą (emerytura, renta). Z pewnością obowiązek alimentacyjny nie powstanie wobec osoby uzależnionej od alkoholu (za wyjątkiem podejmujących leczenie).

Obowiązek alimentacyjny względem osób starszych. Czy można się uchylić?

W świetle przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dzieci mają prawo uchylenia się od obowiązku wsparcia finansowego najbliższych. Tak dzieje się  najczęściej, gdy jest to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Na przykład rodzic, który sam nie był w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb finansowych swojego dziecka, nie otrzyma wsparcia finansowego. Jeśli sąd dowiedzie, że rodzic nie płacił alimentów, celowo unikał zatrudnienia, nie był w najlepszej relacji z dzieckiem, nie utrzymywał kontaktu przez wiele lat itp., istnieje duże prawdopodobieństwo, że  sąd oddali wniosek ze względu na doznane przez dzieci krzywdy. Nie jest to jednak przesądzone i zawsze zależy od indywidualnej sytuacji rodzinnej.

Podsumowanie

Pomoc finansowa członkom rodziny jest nie tylko powinnością etyczną, ale także obowiązkiem regulowanym prawnie. Gdy trudności finansowe rodziców są ignorowane, warto pomyśleć o sądowym rozwiązaniu sprawy. Kiedy dzieci nie pomagają rodzicom dobrowolnie, taki obowiązek może narzucić sąd. Niedostatek rodziców i możliwości finansowe dzieci  to przesłanki, by przyznać alimenty.